BAKIT ANG TAMANG SALIN NG GAWA 20:28 AY IGLESIA NI CRISTO GAYONG MAY MGA SALIN NG BIBLIA NA ANG BANGGIT AY IGLESIA NG DIYOS AT IGLESIA NG PANGINOON?

Dahil sa hindi mababasa sa BIBLIA ang pangalan ng Iglesiang kinabibilangan nila, tinutuligsa ng ibang relihiyon lalo na ng mga MCGI (MEMBERS CHURCH OF GAY INTERNATIONAL) na kilala sa tawag na ADD (ANG DYOKLANG DAAN) ang paggamit namin ng terminong IGLESIA NI CRISTO sa Gawa 20:28 mula sa Bibliang isinalin ni GEORGE M. LAMSA. Ganito ang nakasulat sa talata:

Acts 20:28 George M. Lamsa Translation

“Take heed therefore to yourselves and to all the flock over which the Holy Spirit has appointed you overseers, to feed the CHURCH OF CHRIST which he has purchased with his blood.”

Sa Filipino:

Gawa 20:28

“Ingatan ninyo kung gayon ang inyong mga sarili at ang buong kawan na rito’y hinirang kayo ng Espiritu Santo upang maging mga katiwala, upang pakanin ang IGLESIA NI CRISTO na binili niya ng kaniyang dugo.”

Dahil sa hindi nila matutulan na ang terminong IGLESIA NI CRISTO ay mababasa sa BIBLIA - ang kanila namang tinutuligsa ay ang salin ng Biblia na kinaroroonan nito. Ayon sa mga taga-ADD (ANG DYOKLANG DAAN) sa pangunguna ng kanilang BEKING PINUNO na PUGANTENG RAPIST NA MANGANGARAL, kung wala raw ang LAMSA TRANSLATION ay wala kaming magagamit na salin para patunayan na ang terminong IGLESIA NI CRISTO ay nasa Biblia.

Ayon sa tuligsa, ang LAMSA TRANSLATION ay isang salin daw na kinukuwestiyon ng maraming PROTESTANTE na ISKOLAR NG BIBLIA. Dagdag pa nila, ang paniniwala ni LAMSA sa TRINIDAD at ANG PAGIGING BANAL NA TAO NI CRISTO AY SALUNGAT SA PANANAMPALATAYANG CRISTIANO. Sinabi pa nila na ang ganitong turo ni Lamsa ay kahayagan na siya ay tagasunod ng NESTORIANISMO - isang grupong ang paniniwala ay idineklara ng IGLESIA KATOLIKA na mali noong taong AD 431.

UNA, nais nating linawin na walang kinalaman ang RELIHIYON ni DR. GEORGE M. LAMSA sa pagsasalin niya ng Biblia. Ang pinagbatayan niya sa ginawa niyang pagsasalin ay ang mga EASTERN MANUSCRIPTS o MGA MANUSKRITONG SILANGANIN. Hindi rin totoo ang bintang na kaya IGLESIA NI CRISTO ang nasa Gawa 20:28 ni LAMSA ay dahil tagasunod siya o kaya’y naimpluwensiyahan ng NESTORIANISMO.

Dapat nating tandaan na ang mga ARAL na itinataguyod ng mga kaanib sa IGLESIA NI CRISTO ay kung ano ang aral na itinuturo ng BIBLIA.

HALIMBAWA:

1)   Kung naninindiganan man kami na ang AMA ang IISANG TUNAY NA DIYOS ay sapagkat ito ang itinuro ni CRISTO na nakasulat sa;

Juan 17:1 at 3

 “ANG MGA BAGAY NA ITO AY SINALITA NI JESUS; at sa pagtingala ng kaniyang mga mata sa langit, ay sinabi niya, AMA, dumating na ang oras; luwalhatiin mo ang iyong Anak, upang ikaw ay luwalhatiin ng Anak:…At ito ang buhay na walang hanggan, na IKAW AY MAKILALA NILA NA IISANG DIOS NA TUNAY, at siyang iyong sinugo, sa makatuwid baga'y si Jesucristo.”

2)   Kung itinuturo man namin na si CRISTO ay TAO ay dahil sa ito ang itinuro Niya mismo na mababasa sa;

Juan 8:40

“Datapuwa't ngayo'y pinagsisikapan ninyo akong patayin, na TAONG SA INYO'Y NAGSAYSAY NG KATOTOHANAN, na aking narinig sa Dios: ito'y hindi ginawa ni Abraham.”

Samakatuwid, kung tinututulan nila ang mga aral na itinataguyod ng IGLESIA NI CRISTO ang tinututulan nila mismo ay ang mga aral na itinuro ng PANGINOONG JESUCRISTO.

Ukol sa Gawa 20:28, mali daw ang paggamit namin ng salin ni LAMSA sapagkat ang NAKARARAMING SALIN daw ng Gawa 20:28 ay “IGLESIA NG DIYOS” at hindi IGLESIA NI CRISTO.

MALI ang argumento nilang ito. HINDI ANG BATAYAN NG TAMANG SALIN NG TALATA AY KUNG ANO ANG NAKARARAMI. Ang batayan ng IGLESIA NI CRISTO ay kung alin ang TAMANG PAGKAKASALIN NG TALATA ay BIBLIA rin. At ang BIBLIA ay nagturo ng paraan ng pag-unawa sa mga katotohanang nakasulat sa Biblia. Ganito ang itinuro ni Apostol Pablo sa;

1 Corinto 2:13

“NA ANG MGA BAGAY NA ITO AY ATIN NAMANG SINASALITA, HINDI SA MGA SALITANG ITINUTURO NG KARUNUNGAN NG TAO, KUNDI SA ITINUTURO NG ESPIRITU; NA INIWAWANGIS NATIN ANG MGA BAGAY NA AYON SA ESPIRITU SA MGA PANANALITANG AYON SA ESPIRITU.”

Mayroong paliwanag si DR. LAMSA kung bakit ang salin niya ng GAWA 20:28 ay IGLESIA NI CRISTO. Ito ay mababasa natin sa aklat na;

NEW TESTAMENT COMMENTARY; A. J. Holman Company, Philadelphia, 1945, pages 149-150

“THE EASTERN TEXT READS: THE CHURCH OF CHRIST WHICH HE HAS PURCHASED WITH HIS BLOOD. JEWISH CHRISTIANS COULD NOT HAVE USED THE TERM GOD, BECAUSE IN THEIR EYES GOD IS A SPIRIT, AND SPIRIT HAS NO FLESH AND BLOOD. IT WAS JESUS OF NAZARETH WHO SHED HIS BLOOD ON THE CROSS FOR US, AND NOT GOD.”

Salin sa Filipino:

“SA MGA TEKSTONG SILANGANIN AY GANITO ANG MABABASA: ANG IGLESIA NI CRISTO NA BINILI NIYA NG KANIYANG DUGO. ANG MGA JUDIONG KRISTIYANO AY HINDI MAAARING GINAMIT ANG TERMINONG DIYOS, SAPAGKAT SA KANILANG PANINGIN, ANG DIYOS AY ISANG ESPIRITU, AT ANG ISANG ESPIRITU AY WALANG LAMAN AT DUGO. SI JESUS NA TAGA NAZARETH ANG NAGBUBO NG KANIYANG DUGO SA KRUS PARA SA ATIN, AT HINDI ANG DIYOS.”

Pansinin natin na walang sinasabi si DR. LAMSA na siya ay tagasunod ni NESTORIUS na isang OBISPONG KATOLIKO sa CONSTANTINOPLA noong IKA-5 SIGLO na itinakwil ng IGLESIA KATOLIKA APOSTOLIKA ROMANA dahil sa mahigpit niyang pagbatikos sa “THEOTOKOS” (ibig sabihin ay “Ina ng Diyos”) na titulong ibinigay kay MARIA NA INA NI JESUS. Walang kinalaman ang paniniwala ng mga tinatawag na mga NESTORIANS sa ginawang pagsasalin ni DR. LAMSA ng BIBLIA mula sa mga EASTERN MANUSCRIPTS.

Ayon kay LAMSA, hindi maaaring ang Diyos ang bumili sa Iglesia ng kaniyang dugo sapagkat sa paningin ng mga HUDYONG KRISTIYANO, ang DIYOS ay isang ESPIRITU at ANG ISANG ESPIRITU AY WALANG laman at DUGO. Kaya maling salin ang IGLESIA NG DIYOS kahit pa may mga saling GRIYEGO na pinagkunan ng terminong ito. Ang tamang salin ng GAWA 20:28 ay IGLESIA NI CRISTO sapagkat SI CRISTO ANG NAGBUBO NG KANIYANG DUGO SA KRUS AT HINDI ANG DIYOS.

Dapat din nating tandaan na hindi si DR. LAMSA ang may-ari ng mga EASTERN MANUSCRIPTS at lalong hindi rin ang mga NESTORIAN CHRISTIANS dahil sa ang kanilang mga hawak na MANUSCRIPTS ay mga salin ng NEW TESTAMENT sa kanilang wika.

BAKIT MALING SALIN ANG “IGLESIA NG DIYOS” SA Gawa 20:28?

TANONG: Bakit nanindigan si LAMSA na IGLESIA NI CRISTO ang tamang salin ng Gawa 20:28?

SAGOT: Ang sabi niya ay “…SAPAGKAT HINDI NANINIWALA ANG MGA HUDYONG CRISTIANO NA ANG DIOS AY MAY DUGO...”

Ang DIYOS ay WALANG DUGO sapagkat Siya ay ESPIRITU. May katunayan ba sa Biblia na ang mga HUDYONG CRISTIANO ay naniniwala na ANG DIYOS AY ISANG ESPIRITU? Mayroon. Iyan ay paniniwalang itinuro mismo sa kanila ni CRISTO na mababasa sa;

Juan 4:24

“ANG DIOS AY ESPIRITU: at ang mga sa kaniya'y nagsisisamba ay kinakailangang magsisamba sa espiritu at sa katotohanan.”

TANONG: Ano ang ibig sabihin na ang Diyos ay espiritu? Itinuro din ni Cristo sa;

Lucas 24:39

“Tingnan ninyo ang aking mga kamay at ang aking mga paa, ako rin nga: hipuin ninyo ako, at tingnan; sapagka't ANG ISANG ESPIRITU'Y WALANG LAMAN AT MGA BUTO, na gaya ng inyong nakikita na nasa akin.”

Kung ang tamang salin ng Gawa 20:28 ay “IGLESIA NI CRISTO”, bakit nagkaroon ng salin na ito ay “IGLESIA NG DIYOS”? Hindi ba alam ni Dr. Lamsa na may mga manuscripts na “IGLESIA NG DIYOS” ang nasa Gawa 20:28? Si Dr. Lamsa ang muli nating pasagutin sa kaniyang aklat na;

NEW TESTAMENT ORIGIN; page 93

“The Eastern text reads, ‘The CHURCH OF CHRIST which he has purchased with his blood.’ DURING THE APOSTOLIC AGE, Jesus was called ‘Our Lord, or Christ.’ THE APOSTLES being Semites, COULD NOT HAVE THOUGHT OF GOD AS HAVING BLOOD.”

Ang mga apostol ay hindi maaaring nagkaroon ng paniniwala na ang Diyos ay may dugo.

TANONG: Sino ang may dugo na ipinangtubos sa Iglesia?

1 Pedro 1:18-19

“NA INYONG NALALAMANG KAYO'Y TINUBOS hindi ng mga bagay na nangasisira, ng pilak o ginto, mula sa inyong walang kabuluhang paraan ng pamumuhay, na ipinamana sa inyong mga magulang; Kundi NG MAHALAGANG DUGO, gaya ng sa korderong walang kapintasan at walang dungis, SA MAKATUWID BAGAY ANG DUGO NI CRISTO.”

Pinatutunayan ni APOSTOL PEDRO na ANG MAY DUGO NA SIYANG TUMUBOS SA IGLESIA AY SI CRISTO. Hindi ito doktrina na inimbento lamang ng mga APOSTOL dahil sa sila’y lahing Judio kundi ito ang itinuro sa kanila ni CRISTO tulad ng pinatunayan sa atin na nakasulat sa Juan 4:24 at Lukas 24:39.

Kaya suriin natin uli ang Gawa 20:28. Ayon sa talatang ito, ang Iglesia ay binili o tinubos “NIYA” ng Kaniyang sariling dugo.

TANONG: Kanino tumutukoy ang salitang NIYA? Sa DIYOS ba o kay CRISTO?

1 Pedro 1:18-19

“Na inyong nalalamang KAYO'Y TINUBOS hindi ng mga bagay na nangasisira, ng pilak o ginto, mula sa inyong walang kabuluhang paraan ng pamumuhay, na ipinamana sa inyong mga magulang; Kundi NG MAHALAGANG DUGO, gaya ng sa korderong walang kapintasan at walang dungis, SAMAKATUWID BAGAY ANG DUGO NI CRISTO.”

Kaya hindi maaaring ang Diyos ang tinutukoy ng salitang NIYA sapagkat ang Diyos ay Espiritu, walang laman at mga buto kaya wala Siyang dugo ayon sa Juan 4:24 at Lucas 24:39.

Ano pa ang katibayan sa Biblia na ang tumubos sa Iglesia sa pamamagitan ng Kaniyang dugo ay ang PANGINOONG JESUCRISTO? Ganito naman ang itinuro ng isa pang Apostol, si APOSTOL PABLO.

Efeso 5:25

“Mga lalake, ibigin ninyo ang inyo-inyong asawa, gaya naman ni CRISTO NA UMIBIG SA IGLESIA, AT IBINIGAY ANG KANIYANG SARILI dahil sa kaniya;”

Tinitindigan ni APOSTOL PABLO na si CRISTO ang nagbigay ng Kaniyang buhay para sa IGLESIA. Kaya ang isinulat niya sa Gawa 20:28 ay IGLESIA NI CRISTO.

TANONG: Bakit may mga salin na “IGLESIA NG PANGINOON” at “IGLESIA NG DIYOS” sa mga MANUSKRITONG GRIYEGO? Si Dr. Lamsa ang muli nating pasagutin sa kaniyang aklat na;

NEW TESTAMENT ORIGIN; page 93

“EDTAH DA MASHIKHA, ‘the CHURCH OF CHRIST ‘in Acts 20:28, IS CHANGED TO EKKLESIAN TOU THEOU, ‘the CHURCH OF GOD.’ It reads, ‘The Church of God, which he has purchased with his own blood.’ THE EASTERN TEXT READS, ‘THE CHURCH OF CHRIST WHICH HE HAS PURCHASED WITH HIS BLOOD.”

Ayon kay DR. BRUCE METZGER, isang TEXTUAL CRITIC sa United States, ay pinalitan ng ilang mga tagakopya o tagapagsalin ng Biblia ang mga termino sa Gawa 20:28.

THE TEXT OF THE NEW TESTAMENT; 3rd Enlarged Edition, Bruce Metzger, Oxford University Press, New York (1992), page 235

“It is possible, therefore, that a scribe, finding theou in his exemplar, was influenced by Old Testament usage and altered it to kuriou. On the other hand, IT IS ALSO POSSIBLE THAT A SCRIBE, INFLUENCED BY PAULINE USAGE, CHANGED KURIOU OF HIS EXEMPLAR TO THEOU.”

Ayon kay DR. METZGER may posibilidad na ang mga eskriba (mga taong kumopya ng manuskrito) na ang “IGLESIA NG DIYOS” ay pinalitan ng “IGLESIA NG PANGINOON”. Sa kabilang dako, maaari din na ang isang eskriba na naimpluwensiyahan ng pagkakagamit ni Pablo (ng terminong Iglesia ng Diyos) ay pinalitan ang “ IGLESIA NG PANGINOON” ng “IGLESIA NI DIYOS.”

UKOL SA MGA ORIGINAL GREEK TEXTS NG NEW TESTAMENT

Isa ring katotohanan na wala na tayong makikita na mga ORIGINAL TEXTS ng GREEK NEW TESTAMENT. Sa kasalukuyan, ang mga pinakalumang kopya ng BIBLICAL MANUSCRIPTS na matatagpuan ang Gawa 20:28 ay mga nakopya noong 4th and 5th CENTURIES gaya ng;

• CODEX SINAITUCUS
• CODEX VATICANUS
• CODEX ALEXANDRINUS

Makikita rin sa BRITISH MUSEUM ang kopya ng mga ARAMAIC MANUSCRIPTS ng NEW TESTAMENT na nakopya noong 5TH CENTURY PATAAS.

TANONG: Mahalaga ba sa pagsusuri ng mga talata ng biblia ang mga EASTERN MANUSCRIPTS (ARAMAIC) na dito ay matatagpuan ang terminong “IGLESIA NI CRISTO” sa GAWA 20:28?

THE TEXT OF THE NEW TESTAMENT, ITS TRANSMISSION, CORRUPTION AND RESTORATION; Bruce Metzger, Oxford University Press, NY, 1992, pages 67 & 68

“THE SYRIAC MANUSCRIPTS ARE OF GREAT VALUE TO THE BIBLICAL EXEGETE IN VIEW OF THEIR ORIGIN IN THE SECOND AND THIRD CENTURIES. AS FOR OTHER QUESTIONS, HOWEVER, SUCH AS WHETHER OR NOT A GIVEN PHRASE OR SENTENCE WAS PRESENT IN THE GREEK EXEMPLAR FROM WHICH THE TRANSLATION WAS MADE, THE EVIDENCE OF THE VERSIONS IS CLEAR AND VALUABLE.”

THE NEW TESTAMENT, A LITERAL TRANSLATION FROM THE SYRIAC PESHITO VERSION; James Murdock, Robert Carter & Brothers, NY (1851), page 497

“THE GREAT VALUE OF THIS TRANSLATION DEPENDS ON ITS HIGH ANTIQUITY, COMPETENCE AND FIDELITY OF THE TRANSLATORS, AND ON THE NEAR AFFINITY OF ITS LANGUAGE TO THAT SPOKEN BY OUR LORD AND HIS APOSTLES. IN ALL THESE RESPECTS IT STANDS PRE-EMINENT AMONG THE NUMEROUS VERSIONS OF THE NEW TESTAMENT.”

TANONG: Sa salin lang ba ni DR. LAMSA mababasa ang terminong “IGLESIA NI CRISTO” sa Gawa 20:28?

SAGOT: Hindi, marami pang salin ng BIBLIA na matatagpuan ang terminong IGLESIA NI CRISTO. Ang ilan sa kanila ay:

1. MS SYRIAC 4, a manuscript copy of the New Testament in Ancient Syriac, written in Estrangela script. It was found in an ancient church in the Assyrian mountains. Presented to Dr. Grant, missionary to the Nestorians, by Mar Shimon, the Nestorian Patriarch.

2.  AH MS 325 (formerly known as AH Syr 1, or And. Access 51950, Clemens 175) was acquired in 1901 from the Hall Collection as a gift, through Moore and Taylor. The date is December 20, 1898. Written in Estrangelo, was partial Nestorian pointing, 12th century.

3. NOVUM TESTAMENTUM SYRIACE, written in Western text, an edition by Aegidio Gutbirio, SS. Th.D., Hamburg, dated 1663, 17th century.

4. PESHITTA ARAMAIC TEXT WITH A HEBREW TRANSLATION, Edited by The Aramaic Scriptures Research Society in Israel, The Bible Society, Jerusalem 1986.

5. DR. JOHN WESLEY ETHERIDGE’S TRANSLATION, The Apostolical Acts and Epistles, from the Peschito, or Ancient Syriac, 1849 edition:

“Take heed therefore to yourselves, and to the whole flock, over which the Spirit of Holiness hath constituted you the bishops; to pasture the CHURCH OF THE MESHIHA which he hath purchased with his blood.”

6. THE ARAMAIC BIBLE: DISCIPLES NEW TESTAMENT, FROM THE ARAMAIC, Translated by Victor Alexander, 1999.

Kaya isang malaking kasinungalingan ang sinasabi ng mga tagapagtanggol ng ADD (Ang Dyoklang Daan) na kung wala ang LAMSA TRANSLATION ay wala kaming magagamit na batayan sa pagtuturo na ang IGLESIA NI CRISTO ang pangalan ng Iglesiang BINILI o TINUBOS NI CRISTO NG KANIYANG DUGO.

Huwag nating kalilimutan na ang mga pangalan ng Iglesiang kinabibilangan ng mga tumutuligsa sa amin ay WALA SA BIBLIA! Walang mababasa sa Biblia na IGLESIA KATOLIKA APOSTOLIKA ROMANA gayundin ang ADD (Ang Dyoklang Daan) o MCGI (Members Church of Gay International).

Kahit anong VERSION o TRANSLATION ng BIBLIA ay wala tayong mababasang ganitong mga termino. Ang pinakamabuti nilang magagawa, sa halip na tuligsain ang tamang aral ay pumasok sa tunay na Iglesiang nakasulat sa Biblia na ito nga ang IGLESIA NI CRISTO upang sila ay maligtas.